ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA KINH TẾ
– – – - – –
CẢI CÁCH KINH TẾ Ở ẤN ĐỘ VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ CHÍNH TRỊ
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
ADB Asian Development Bank – Ngân hàng Phát triển Châu Á AFTA ASEAN Free Trade Area – Khu vực thương mại tự do
ASEAN
ASEAN Association of SouthEast Asian Nations – Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
BIMST-EC Bangladesh, India, Myanma, SriLanka, Thailand – Economic Cooperation – Tổ chức hợp tác kinh tế vùng vịnh Bengal
DAEs Dynamic Asian Economies – Các nền kinh tế năng động ở Châu Á
EOUs Export Oriented Units – Các đơn vị hướng về xuất khẩu
EPIPs Export Promotion Industrial Parks – Các khu công nghiệp xúc tiến xuất khẩu
EPZs Export Proccessing Zones – Khu chế xuất EU European Union – Liên minh Châu Âu
FDI Foreign Direct Investment – Đầu tư trực tiếp nước ngoài FTA Free Trade Agreement – Hiệp định thương mại tự do FTZs Free Trade Zones – Các khu vực thương mại tự do
GDP Gross Domestic Product – Tổng sản phẩm quốc nội IT Information Technology – Công nghệ thông tin
NAFTA North America Free Trade Agreement – Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ
NASSCOM National Association of Software and Service Companies – Hiệp hội Quốc gia các công ty dịch vụ phần mềm Ấn Độ
NIEs Newly Industrialized Economies – Những nền kinh tế mới công nghiệp hóa
R&D Research and Development – Nghiên cứu và phát triển
SAARC South Asia Association for Regional Cooperation – Hiệp hội hợp tác khu vực Nam Á
SEZs Special Economic Zones – Các đặc khu kinh tế
STP Software Technology Park – Khu công nghệ phần mềm TNC Transnational Company – Công ty xuyên quốc gia
UNCTAD United Nations Conference on Trade and Development – Hội nghị Liên Hợp Quốc về thương mại và phát triển.
WB World Bank – Ngân hàng Thế giới
WTO World Trade Organization – Tổ chức Thương mại Thế giới XHCN Xã hội chủ nghĩa
TMĐT Thương mại điện tử
XTTM Xúc tiến thương mại
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1: NHỮNG TIỀN ĐỀ CƠ BẢN CỦA CẢI CÁCH KINH TẾ Ở ẤN ĐỘ
1.1. Quá trình hình thành quan điểm phát triển ở các nước 5
đang phát triển – Cơ sở lý luận cho cải cách kinh tế Ấn Độ
1.1.1. Sơ lược quá trình hình thành 5
1.1.2. Các tư tưởng và lý thuyết kinh tế liên quan đến cải cách kinh 6 tế ở Ấn Độ
1.1.3. Quá trình lựa chọn lý thuyết phát triển của Ấn Độ 16
1.2. Cơ sở thực tiễn của quá trình cải cách kinh tế ở Ấn Độ 18
1.2.1. Tình hình kinh tế trong nước trước cải cách 18
1.2.2. Tình hình kinh tế quốc tế thúc đẩy Ấn Độ tiến hành cải cách 27
1.3 Sự cần thiết phải tiến hành công cuộc cải cách kinh tế – 32
quá trình chuyển hướng sang quan điểm tự do hóa và mở cửa nền kinh tế ở Ấn Độ
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 36
CHƯƠNG 2: TIẾN TRÌNH CẢI CÁCH KINH TẾ Ở ẤN ĐỘ
2.1. Nội dung cơ bản của tiến trình cải cách kinh tế ở Ấn Độ 38
2.1.1. Cải cách chế độ sở hữu và phương thức điều tiết nền kinh tế 38
2.1.2. Quá trình lựa chọn cơ cấu ngành 41
2.1.3. Cải cách chính sách kinh tế đối ngoại 62
2.2. Đánh giá tiến trình cải cách kinh tế ở Ấn Độ 77
2.2.1. Những thành tựu tăng trưởng trong bối cảnh hội nhập quốc tế 77
2.2.2. Tổng quát về sự lựa chọn chính sách, chiến lược và triển 81 vọng phát triển kinh tế Ấn Độ
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 86
CHƯƠNG 3: VẬN DỤNG NHỮNG KINH NGHIỆM 91 CỦA ẤN ĐỘ ĐỂ GÓP PHẦN ĐẨY NHANH CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI NỀN KINH TẾ Ở VIỆT NAM
3.1. Khái quát về quá trình đổi mới kinh tế ở Việt Nam 91
3.1.1. Đổi mới chế độ sở hữu và thành phần kinh tế 91
3.1.2. Đổi mới cơ chế, chính sách kinh tế 93
3.1.3. Quá trình phát triển các ngành sản xuất 95
3.1.4. Hoạt động xuất nhập khẩu và hội nhập kinh tế quốc tế 98
3.1.5. Hoạt động đầu tư nước ngoài 100
3.2. Những kinh nghiệm mà Việt Nam có thể tham khảo từ công cuộc cải cách kinh tế Ấn Độ
3.2.1. Kinh nghiệm về cải cách ngoại thương trong quá trình thực hiện công nghiệp hóa đất nước
3.2.2. Kinh nghiệm phát triển công nghệ phần mềm hướng vào xuất khẩu
KẾT LUẬN 127
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 130
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài
Nước cộng hòa Ấn Độ là một trong những cái nôi của nền văn minh nhân loại, có diện tích gần 3,3 triệu km2, trải rộng trên phần lớn tiểu lục địa Nam Á; có dân số hơn một tỷ người, dự kiến đến năm 2020 sẽ đạt gần 1,2 tỷ. Với tốc độ tăng dân số như hiện nay thì sau 50 năm nữa, Ấn Độ sẽ trở thành quốc gia có dân số đông nhất thế giới với khoảng 1,5 tỷ người, vượt qua cả Trung Quốc. Ấn Độ có 28 bang và 7 vùng lãnh thổ [48] với nhiều dân tộc, tôn giáo, ngôn ngữ, giai cấp.
Khi giành được độc lập cách đây 50 năm, những người lãnh đạo đã đặt nhiệm vụ là phải xây dựng đất nước thành một quốc gia độc lập và thịnh vượng trên cơ sở tự lực tự cường. Trước khi tiến hành công cuộc cải cách năm 1991, Ấn Độ lần lượt tiến hành 7 kế hoạch 5 năm (từ 1951 đến 1990); với những ưu tiên chiến lược về khoa học kỹ thuật, nông nghiệp, công nghiệp, hạ tầng cơ sở cho quá trình công nghiệp hóa phụ thuộc vào từng kế hoạch khác nhau.
2. Tình hình nghiên cứu
Các tạp chí quốc tế đã có nhiều bài viết về kinh tế Ấn Độ, đó là:
Nirviker Singh (10/2002),“Miracles and Reform in India: Policy Reflections”, ASIAN survey, No 5.
Rafiq Dossani (2002), “Creating an Environment for Venture Capital in India”, World Development, Vol 30, No 2.
Ở Việt Nam, cũng có một số bài nghiên cứu về kinh tế Ấn Độ đăng trên các báo, các tạp chí. Có thể điểm ra một số bài viết như:
Thông tấn xã Việt Nam (2004), “Ấn Độ – Mục tiêu trở thành cường quốc”, Tài liệu tham khảo số 3.
Trần Khánh và Võ Xuân Vinh (2004), “Việt Nam trong chính sách Hướng Đông của Ấn Độ”, Báo Nhân Dân, số 17974, trang 4.
Thạch Văn Rong (3/2004) “Những thành tựu mới về tăng trưởng kinh tế Ấn Độ”, Tạp chí Ngoại thương, số 9, trang 27…
Do giới hạn trong phạm vi một bài báo nên những bài viết đó mới chỉ đề cập đến một hoặc một vài khía cạnh nào đó của kinh tế Ấn Độ. Bên cạnh các bài viết ấy, còn có những công trình nghiên cứu hệ thống về kinh tế Ấn Độ. Tiêu biểu là cuốn “50 năm kinh tế Ấn Độ” của PGS.TS Đỗ Đức Định, xuất bản năm 1999 tại Nhà xuất bản Thế giới. Nhìn chung ở Việt Nam, số lượng công trình nghiên cứu sâu về kinh tế Ấn Độ chưa nhiều. Hơn nữa, nghiên cứu về cải cách kinh tế ở Ấn Độ để rút kinh nghiệm cho Việt Nam trong quá trình đổi mới và phát triển kinh tế thì chưa có công trình nào tiến hành thực hiện một cách đầy đủ. Do đó, luận văn sẽ tập trung nghiên cứu toàn diện “Cải cách kinh tế ở Ấn Độ và bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam” bởi đây là một đề tài mới và không bị trùng lặp với công trình nào khác.
3. Mục đích nghiên cứu
Xuất phát từ sự cần thiết và tình hình nghiên cứu như trên, mục tiêu của luận văn chú trọng vào những điểm chính sau:
Hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển kinh tế và cơ sở thực tiễn đòi hỏi Ấn Độ phải tiến hành cải cách kinh tế.
Tổng hợp và phân tích những nội dung cơ bản của quá trình cải cách kinh tế Ấn Độ; từ đó, đánh giá những thành công và hạn chế của hơn 10 năm cải cách.
Rút ra những bài học kinh nghiệm có thể tham khảo cho Việt Nam trong quá trình đổi mới, phát triển kinh tế và trong quan hệ hợp tác Việt Nam – Ấn Độ.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Quá trình cải cách kinh tế ở Ấn Độ
Phạm vi nghiên cứu: Luận văn tập trung vào những chính sách cải cách kinh tế Ấn Độ cũng như những thành tựu và hạn chế của Ấn Độ trong quá trình cải cách. Từ đó, luận văn sẽ đề cập đến những vấn đề mà Việt Nam có thể tham khảo từ công cuộc cải cách kinh tế ở Ấn Độ.
Về phạm vi thời gian, luận văn chủ yếu tập trung vào thời kỳ cải cách từ 1991 đến nay. Tuy nhiên, luận văn cũng đề cập đến giai đoạn trước cải cách bởi nó là cơ sở để đánh giá đầy đủ hơn quá trình phát triển kinh tế của Ấn Độ.
5. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng những phương pháp nghiên cứu như phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; phương pháp phân tích, diễn dịch, tổng hợp, thống kê, so sánh.
6. Dự kiến những đóng góp mới của luận văn
Đưa ra những đánh giá hệ thống về công cuộc cải cách kinh tế ở Ấn Độ.
Đề xuất một số ý kiến tham khảo cho Việt Nam trong quá trình đổi mới và phát triển nền kinh tế
Góp phần nghiên cứu quá trình thúc đẩy giao lưu hợp tác giữa Việt Nam và Ấn Độ.
7. Bố cục của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và danh mục Tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn được sắp xếp thành 3 chương.
Chương 1: Những tiền đề cơ bản của cải cách kinh tế ở Ấn Độ Chương 2: Tiến trình cải cách kinh tế ở Ấn Độ
Chương 3: Vận dụng những kinh nghiệm của Ấn Độ để góp phần đẩy nhanh công cuộc đổi mới nền kinh tế ở Việt Nam
CHƯƠNG 1: NHỮNG TIỀN ĐỀ CƠ BẢN CỦA CẢI CÁCH KINH TẾ Ở ẤN ĐỘ
1.1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUAN ĐIỂM PHÁT TRIỂN Ở CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN – CƠ SỞ LÝ LUẬN CHO CẢI CÁCH KINH TẾ ẤN ĐỘ
1.1.1. Sơ lược quá trình hình thành
Quá trình nghiên cứu các quan điểm phát triển hình thành cùng với sự ra đời và phát triển của rất nhiều nhà nước độc lập ở Châu Á, Châu Phi và Châu Mỹ La Tinh từ những năm 1950; khi phần lớn các nước này được giải phóng khỏi chế độ thực dân cũ và bắt đầu sự nghiệp xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ của mình. Nhận thấy không thể dựa mãi vào những lý thuyết kinh tế truyền thống của các nước Phương Tây, nhiều nhà kinh tế học của các nước “thế giới thứ ba” đã đi sâu nghiên cứu để tìm ra các quan điểm phát triển riêng của mình. Song bởi đây lại là một vấn đề mang tính chất quốc tế, nên đã có rất nhiều nhà kinh tế học Phương Tây tham gia quá trình nghiên cứu này. Đó chính là nguyên nhân dẫn tới sự hình thành các quan điểm phát triển ở các nước đang phát triển.
Hãy đồng hành với Luận Văn MBA88 để nhận sự phục vụ tốt nhất.
Liên hệ:
Zalo: 0923. 73. 53. 63
Mail: Thacsi888@gmail.com
Để nhận bài đầy đủ xin khách hàng ấn vào đây
