TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
——–o0o———
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN NỢ XẤU TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MAI VIỆT NAM
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 60 34 02 01
LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THANH PHƯƠNG
Hà Nội – 2015
MỤC LỤC
Danh mục các ký hiệu viết tắt i
Danh mục các bảng ii
Danh mục các hình vẽ iii
LỜI NÓI ĐẦU 1
CHƯƠNG 1 5
1.1. Tổng quan nghiên cứu tình hình nợ xấu tại các NHTM 5
1.1.1. Tổng quan nghiên cứu nước ngoài 5
1.1.2. Tổng quan nghiên cứu trong nước 7
1.2. Cơ sở lý luận về nợ xấu tại các NHTM 10
1.2.1. Tổng quan về NHTM 10
1.2.1.1. Khái niệm NHTM 10
1.2.1.2. Hoạt động cơ bản của NHTM 11
1.2.1.3. Chức năng của NHTM 13
1.2.2. Nợ xấu tại các NHTM 14
1.2.2.1. Khái niệm nợ xấu 14
1.2.2.2. Phân loại nợ xấu và trích lập dự phòng 16
1.3. Nhân tố ảnh hưởng đến nợ xấu 19
1.3.1. Nhân tố chủ quan 19
1.3.1.1. Nhân tố chủ quan xuất phát từ phía ngân hàng 19
1.3.1.2. Nhân tố chủ quan xuất phát từ khách hàng 20
1.3.2. Nhân tố khách quan 21
1.3.2.1. Môi trường kinh tế- xã hội 21
1.3.2.2. Môi trường tự nhiên 21
1.3.2.3. Môi trường pháp lý 21
1.4. Phòng ngừa và xử lý nợ xấu tại các NHTM 22
1.4.1. Phòng ngừa nợ xấu 22
1.4.2. Xử lý nợ xấu tại các NHTM 23
CHƯƠNG 2 28
2.1. Phương pháp nghiên cứu định tính 28
2.1.1. Phương pháp phân tích thống kê 28
2.1.2. Phương pháp suy diễn quy nạp 28
2.1.3. Phương pháp so sánh 28
2.1.4. Phương pháp lý luận khách quan 29
2.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng 29
2.2.1. Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến nợ xấu và giả thuyết mô hình 29
2.2.2. Mô hình nghiên cứu 31
2.2.3. Dữ liệu nghiên cứu 32
CHƯƠNG 3 34
3.1. Giới thiệu chung về tình hình hoạt động và nợ xấu tại các NHTM Việt Nam 34
3.1.1. Tổng quan về hoạt động tín dụng của các NHTM Việt Nam 34
3.1.2. Tình hình nợ xấu tại các NHTM Việt Nam 36
3.1.2.1. Diễn biến, quy mô nợ xấu tại hệ thống các NHTM Việt Nam … 37
3.1.2.2. Phân tích cơ cấu nợ xấu của các NHTM Việt Nam 43
3.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến nợ xấu tại các NHTM Việt Nam 51
3.2.1. Nhóm nhân tố khách quan 51
3.2.1.1. Ảnh hưởng của môi trường kinh tế 51
3.2.1.3. Ảnh hưởng từ chính sách, cơ chế xử lý nợ xấu 53
3.2.2. Nhóm nhân tố chủ quan 55
3.2.2.1. Ảnh hưởng từ các NHTM 55
3.2.1.2. Ảnh hưởng của doanh nghiệp 60
3.3. Đo lường các nhân tố ảnh hưởng đến nợ xấu ngân hàng 63
3.3.1. Kiểm định mô hình 63
3.3.2. Kiểm tra đa cộng tuyến 66
3.3.3. Hạn chế từ mô hình 66
3.4. Tác động của nợ xấu 67
3.4.1. Tác động của nợ xấu đến nền kinh tế 67
3.4.2. Tác động của nợ xấu đến các NHTM 68
3.4.2.1. Kìm hãm tăng trưởng tín dụng 68
3.4.2.2. Ảnh hưởng đến lợi nhuận và vốn chủ sở hữu của NHTM 70
3.4.2.3. Gây khó khăn thanh khoản 73
3.3.2.4. Tạo áp lực tái cơ cấu hệ thống ngân hàng 74
CHƯƠNG 4 78
4.1. Quan điểm, định hướng trong việc giải quyết nợ xấu 78
4.2. Giải pháp xử lý nợ xấu tại các NHTM Việt Nam 80
4.2.1. Tăng trưởng tín dụng hợp lý, nâng cao chất lượng tín dụng 80
4.2.2. Nâng cao năng lực quản trị rủi ro tại các NHTM 82
4.2.3. Tăng cường minh bạch hóa thông tin và hoàn thiện hệ thống thông tin tín dụng 86
4.2.4. Tăng cường xây dựng đội ngũ nhân viên có năng lực và đạo đức 87
4.3. Kiến nghị 88
4.3.1. Đối với NHNN 88
4.3.1.1. Hoàn thiện hệ thống pháp luật ngân hàng 88
4.3.1.2. Tăng cường hiệu quả thanh tra giám sát 89
4.3.1.3. Tiến hành tái cơ cấu toàn diện hệ thống ngân hàng 92
4.3.2. Đối với Chính phủ 93
4.3.2.1. Tạo dựng môi trường vĩ mô ổn định, đảm bảo phát triển bền vững
…………………………………………………………………………………………………… 93
4.3.2.2. Hoàn thiện cơ chế pháp lý trong xử lý TSBĐ 94
4.3.2.3. Hạn chế tín dụng chỉ định 95
4.3.2.4. Hoàn thiện hoạt động của công ty quản lý tài sản VAMC 95
KẾT LUẬN 98
TÀI LIỆU THAM KHẢO 100
PHỤ LỤC 103
Danh mục các ký hiệu viết tắt
STT Ký hiệu Nguyên nghĩa
1 BĐS Bất động sản
2 CIC Trung tâm thông tin tín dụng quốc gia Việt Nam
3 DNNN Doanh nghiệp Nhà nước
4 NHNN Ngân hàng Nhà nước
5 NHNNg Ngân hàng nước ngoài
6 NHTM Ngân hàng thương mại
7 NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần
8 NHTMNN Ngân hàng thương mại Nhà nước
9 TCTD Tổ chức tín dụng
10 TSBĐ Tài sản bảo đảm
11 VAMC Công ty quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt nam
12 UBGSTCQG Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia
Danh mục các bảng
STT Bảng Nội dung Trang
1 Bảng 1.1 Phân loại nợ theo IMF 17
2 Bảng 1.2 Phân loại nợ theo BIS 18
3 Bảng 2.1 Các giả thuyết, biến đại diện và dấu kỳ vọng 32
4 Bảng 3.1 Cơ cấu nợ xấu của một số ngành ( 30/04/2013) 43
3 Bảng 3.2 Dư nợ BĐS, tỷ lệ nợ xấu BĐS giai đoạn 2010- 2014 44
4 Bảng 3.3 Tỷ trọng nợ xấu của nhóm TCTD năm 2012 48
5 Bảng 3.4 Diễn biến tăng trưởng tín dụng theo mục tiêu và kết quả 57
6 Bảng 3.5 Kết quả hồi quy 65
7 Bảng 3.6 Dự phòng rủi ro tín dụng tại một số NHTM 72
8 Bảng 3.7 Lợi nhuận sau thuế của một số NHTM 72
Danh mục các hình vẽ
STT Hình Nội dung Trang
1 Hình 3.1 Dư nợ tín dụng giai đoạn 2010- 2014 35
2 Hình 3.2 Tỷ lệ nợ xấu tại các NHTM 39
3 Hình 3.3 Tỷ lệ nợ xấu các tháng năm 2014 và đầu năm 2015 41
4 Hình 3.4 Dư nợ tín dụng BĐS và tỷ lệ nợ xấu BĐS 45
5 Hình 3.5 Tỷ trọng nợ xấu các nhóm TCTD năm 2012 48
6 Hình 3.6 Tỷ trọng nợ xấu các nhóm TCTD năm 2014 49
7 Hình 3.7 Tỷ lệ nợ xấu của một số NHTM năm 2014 50
8 Hình 3.8 Số nợ xấu của một số NHTM năm 2014 50
9 Hình 3.9 Kết quả hồi quy 63
10 Hình 3.10 Kết quả kiểm định đa cộng tuyến 66
11 Hình 3.11 Dự phòng rủi ro tại một số NHTM 72
LỜI NÓI ĐẦU Nợ xấu nhóm 3
1. Tính cấp thiết của đề tài
Vấn đề nợ xấu ngân hàng đang gây được sự chú ý, tranh luận và nghiên cứu khá nhiều trong thời gian qua, đặc biệt trong bối cảnh các NHTM (NHTM) bắt đầu thực hiện đề án: Cơ cấu lại hệ thống các TCTD (TCTD) giai đoạn 2011- 2015. Hiện nay, nợ xấu đang là vấn đề lớn của cả đất nước. Sự tồn tại của nợ xấu là vấn đề tất yếu trong hoạt động của hệ thống ngân hàng. Nợ xấu ảnh hưởng rất lớn đến toàn bộ nền kinh tế cũng như sự tồn tại và phát triển của hệ thống ngân hàng. Nợ xấu cao và chậm giải quyết đang là gánh nặng của các NHTM, nó tác động đến tính thanh khoản, làm giảm lợi nhuận, hiệu quả hoạt động của ngân hàng. Bên cạnh đó, tình hình nợ xấu cao ở các ngân hàng cũng có tác động xấu đến các doanh nghiệp muốn vay vốn ngân hàng, doanh nghiệp ngày càng khó tiếp cận nguồn vốn dẫn đến số lượng doanh nghiệp dừng hoạt động kinh doanh, phá sản tăng cao… Do đó, nợ xấu không còn là vấn đề của chỉ riêng hệ thống ngân hàng mà cần có sự chỉ đạo của Nhà nước.
Các ngân hàng cần nhận thức đúng về nợ xấu để tìm ra nguyên nhân từ đó đề xuất được giải pháp phù hợp. Hoạt động của các NHTM đang ngày càng mở rộng và phát triển càng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nợ xấu cao. Việc các ngân hàng cho vay hàng loạt, theo đuổi chiến lược tăng trưởng tín dụngmà không có các biện pháp thẩm định tín dụng, năng lực quản trị rủi ro còn nhiều hạn chế không còn là điều xa lạ trong hoạt động của các ngân hàng. Ngân hàng chạy theo lợi nhuận trước mắt mà không suy nghĩ về những rủi ro trong tương lai, không có các mô hình kiểm định rủi ro…
Nợ xấu đang ngày càng tác động tiêu cực đến việc lưu thông dòng vốn vào nền kinh tế và tính an toàn, hiệu quả của chính các ngân hàng. Nợ xấu của các TCTD là một trong những vấn đề nghiêm trọng của nền kinh tế Việt Nam.
Do đó, việc tìm ra nguyên nhân, các nhân tố ảnh hưởng đến tình hình nợ xấu là vấn đề cần phải được quan tâm. Xuất phát từ những đòi hỏi mang tính thực tiễn và nhu cầu cần thiết của việc xử lý nợ xấu trong hoàn cảnh hiện nay, tôi chọn đề tài:”Các nhân tố ảnh hưởng đến nợ xấu tại các NHTM Việt Nam”.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu tập trung làm rõ các vấn đề:
– Nghiên cứu những vấn đề cơ sở lý luận về nợ xấu trong hoạt động tại các NHTM nhằm làm rõ các nhân tố ảnh hưởng đến nợ xấu tại các NHTM.
– Phân tích, đánh giá thực trạng tác động của mỗi nhân tố đến tình hình nợ xấu, làm rõ nhân tố ảnh hưởng đến nợ xấu tại các NHTM Việt Nam trong thời gian qua.
– Đề xuất một số giải pháp ngăn ngừa nợ xấu.
3. Câu hỏi nghiên cứu
Để thực hiện những mục đích nghiên cứu trên, luận văn cần làm rõ các câu hỏi sau:
– Những nhân tố nào dẫn đến tình trạng nợ xấu tăng cao tại Việt Nam giai đoạn từ 2010 đến nay?
– Nợ xấu có ảnh hưởng, tác động như thế nào đến hoạt động của các NHTM và nền kinh tế?
– Những giải pháp cần thiết nào để ngăn ngừa tình trạng nợ xấu hiện nay?
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Nợ xấu nhóm 3
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các nhân tố tác động đến nợ xấu tại các NHTM Việt Nam.
Phạm vi nghiên cứu:
– Đề tài sẽ tập trung nghiên cứu tình hình nợ xấu tại các NHTM Việt Nam hiện nay
– Thời gian nghiên cứu: từ năm 2010 đến nay.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để phù hợp với nội dung, yêu cầu và mục đích của đề tài, luận văn sẽ sử dụng các biện pháp nghiên cứu sau:
– Phương pháp thu thập dữ liệu:nhằm tập hợp số liệu để đánh giá thực trạng nợ xấu tại các NHTM. Từ đó nhận định được các nhân tố dẫn đến tình trạng nợ xấu hiện nay.
– Phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh: nhằm đối chiếu, so sánh số liệu giữa các thời kỳ để từ đó đưa ra những nhận xét, đánh giá các vấn đề.
– Phương pháp nghiên cứu định lượng: Nhằm đo lường, kiểm định các giả thuyết về các nhân tố ảnh hưởng đến nợ xấu.
6. Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tế của luận văn
Nợ xấu được xem là “cục máu đông trong mạch máu” của nền kinh tế. Với thực trạng kinh tế hiện nay, yêu cầu giải quyết bài toán nợ xấu đang rất cấp bách. Bởi nợ xấu đang trở nên gánh nặng không chỉ cho các ngân hàng, doanh nghiệp mà toàn bộ nền kinh tế. Vì vậy, luận văn sẽ hình thành cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu trong việc xác định các nhân tố ảnh hưởng đến nợ xấu tại các NHTM. Đây sẽ là tài liệu hữu ích cho các ngân hàng trong việc tìm ra các nhân tố dẫn đến nợ xấu ở mỗi ngân hàng.
Phân tích thực trạng nợ xấu trong những năm qua để thấy được diễn biến nợ xấu, tác động của nợ xấu đến nền kinh tế.
Đề xuất các giải pháp ngăn ngừa nợ xấu nhằm phòng tránh tình trạng nợ xấu trong hoạt động của các NHTM, hoàn thiện khung chính sách trong việc quản trị rủi ro và điều hành hệ thống NHTM Việt Nam.
7. Kết cấu luận văn Nợ
xấu nhóm 3
Luận văn gồm có 4 chương.
Chương 1: Cơ sở lý luận và tổng quan nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đếnnợ xấu của NHTM.
Chương 2: Phương pháp và thiết kế nghiên cứu.
Chương 3:Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến nợ xấu tại các NHTMViệt Nam.
Chương 4: Giải pháp ngăn ngừa nợ xấu tại các NHTM Việt Nam.
Kết luận
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN NỢ XẤU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI Nợ xấu nhóm 3
1.1. Tổng quan nghiên cứu tình hình nợ xấu tại các NHTM
1.1.1. Tổng quan nghiên cứu nước ngoài
Nợ xấu và xử lý nợ xấu luôn là mối quan tâm lớn của các quốc gia. Nợ xấu gia tăng sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến sự phát triển nền kinh tế nói chung và hiệu quả hoạt động của hệ thống ngân hàng nói riêng. Do vậy, việc xác định được các nhân tố ảnh hưởng đến nợ xấu, truy tìm nguyên nhân dẫn đến nợ xấu có một ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc xử lý nợ xấu. Trên thế giới đã xuất hiện nhiều nghiên cứu về nợ xấu với đầy đủ khía cạnh liên quan đến vấn đề này.
Có rất nhiều quan điểm về nợ xấu, các nghiên cứu hầu hết đều cho rằng không có một định nghĩa chính xác và tối ưu nào về nợ xấu cũng như các tiêu chí để phân loại nợ xấu. Sở dĩ có sự khác biệt này là do sự khác biệt trong đặc điểm kinh tế, chính trị, xã hội của mỗi quốc gia, sự khác biệt về mục đích phân loại và quản lý nợ xấu của cơ quan quản lý.Fofack (2005) định nghĩa nợ xấu là các khoản nợ không tạo ra thu nhậptrong thời gian dài, Ernst & Young (2004) cho rằng nợ xấu là các khoản nợ không trả được và ngân hàng không thể thu lợi từ nó. Trong khi đó, Berger và DeYoung (1997) đưa ra khái niệm rất chung về nợ xấu là các khoản vay có vấn đề.
Hãy đồng hành với Luận Văn MBA88 để nhận sự phục vụ tốt nhất.
Liên hệ:
Zalo: 0923. 73. 53. 63
Mail: Thacsi888@gmail.com
Để nhận bài đầy đủ xin khách hàng ấn vào đây