ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP&PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SỸ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
Chuyên ngành : TC & NH
GVHD : PGS.TS Trịnh Thị Hoa Mai
Hà Nội – Năm 2011
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIÊT TẮT i
DANH MỤC BẢNG ii
DANH MỤC SƠ ĐỒ iii
MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1 : MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÍN DỤNG TẠI CÁC NHTM 6
1.1. Tín dụng ngân hàng và vai trò của hoạt động tín dụng 6
1.1.1. Tín dụng ngân hàng 6
1.1.2. Vai trò của hoạt động tín dụng ngân hàng 7
1.2. Thẩm định tín dụng 9
1.2.1. Khái niệm, mục đích và ý nghĩa của thẩm định tín dụng 9
1.2.2. Phương pháp và cơ sở thẩm định 11
1.2.3. Quy trình và nội dung thẩm định 13
1.3. Chất lượng thẩm định tín dụng 25
1.3.1. Quan điểm về chất lượng thẩm định tín dụng 25
1.3.2. Một số chỉ tiêu đánh giá chất lượng thẩm định tín dụng 26
1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thẩm định tín dụng 31
1.4. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng của một số ngân hàng trong và ngoài nước 36
1.4.1. Kinh nghiệm thẩm định của Ngân hàng nước ngoài 36
1.4.2. Kinh nghiệm thẩm định của một số Ngân hàng thương mại Việt Nam38
CHƯƠNG 2: HOẠT ĐỘNG THẨM ĐỊNH TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM 41
2.1. Khái quát về NHNo&PTNT Việt Nam 41
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển 41
2.1.2. Cơ cấu bộ máy tổ chức 43
2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh 45
2.2. Chất lượng hoạt động thẩm định tại NHNo&PTNT Việt Nam 54
2.2.1. Quan điểm, chính sách của Ngân hàng về hoạt động tín dụng và công tác thẩm định cho vay 54
2.2.2. Nội dung và quy trình thẩm định cho vay tại NHNo&PTNT Việt Nam..55
2.2.3. Chất lượng thẩm định tín dụng qua các tiêu chí cơ bản 79
2.3. Đánh giá chung 84
2.3.1. Mặt đạt được 86
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân 89
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÍN DỤNG TẠI NHNo&PTNT VIỆT NAM 98
3.1. Định hướng phát triển của Agribank 98
3.1.1. Định hướng chung 98
3.1.2. Định hướng trong công tác nâng cao chất lượng tín dụng và thẩm định tín dụng 99
3.2. Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng 100
3.2.1. Cải cách cơ chế và quy trình 100
3.2.2. Hoàn thiện nội dung thẩm định 102
3.2.3. Nâng cao năng lực cán bộ tín dụng 107
3.2.4. Giải pháp về phía khách hàng 108
3.2.5. Xây dựng hệ thống thông tin có chất lượng cao 109
3.2.6. Xây dựng hệ thống trang thiết bị công nghệ thông tin tiên tiến, hiện đại 110
3.2.7. Tăng cường công tác thẩm định tài sản đảm bảo 110
3.2.8. Những giải pháp khác 111
3.3. Một số kiến nghị đối với CP, các Bộ, Ngành, NHNN và NHNo&PTNT Việt Nam 112
3.3.1. Kiến nghị đối với CP, các Bộ, Ngành có liên quan 112
3.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước 114
3.3.3. Kiến nghị với NHNo&PTNT Việt Nam 115
KẾT LUẬN 116
TÀI LIỆU THAM KHẢO 117
PHỤ LỤC
DANH MỤC CHỮ VIÊT TẮT
Nguyên nghĩa
1 BCTĐ Báo cáo thẩm định
2 CBTD Cán bộ tín dụng
3 DA Dự án
4 DAĐT Dự án đầu tư
5 DN Doanh nghiệp
6 DNVVVN Doanh nghiệp vừa và nhỏ
7 HĐQT Hội đồng quản trị
8 QHTD Quan hệ tín dụng
9 PA Phương án
10 PASXKD Phương án sản xuất kinh doanh
11 KH Khách hàng
12 KHSXKD Kế hoạch sản xuất kinh doanh
Tổ chức tín dụng
TGĐ Tổng giám đốc
16 TPTD Trưởng phòng tín dụng
17 TSĐB Tài sản đảm bảo
18 TSCĐ Tài sản cổ định
DANH MỤC BẢNG
STT Bảng Tên bảng Trang
1 Bảng 2.1 Nguồn nhân lực tại Agribank
2 Bảng 2.2 Tình hình kinh doanh năm 2010
3 Bảng 2.3 Các tiêu chí xếp loại khách hàng
4 Bảng 2.4 Tổng hợp các tiêu chí đánh giá chất
lượng thẩm định
DANH MỤC SƠ ĐỒ
STT Sơ đồ Tên bảng Trang
1 Sơ đồ 1.1 Quy trình thẩm định
2 Sơ đồ 2.1 Cơ cấu tổ chức tại NHNo&PTNT
Việt Nam
3 Sơ đồ 2.2 Quy trình thẩm định tại
NHNo&PTNT Việt Nam
MỞ ĐẦU Quy trình thẩm định tín dụng
1. Tính cấp thiết của đề tài
Những năm gần đây, mặc dù có rất nhiều dịch vụ mới được đẩy mạnh, triển khai song nguồn sống chủ yếu của các ngân hàng vẫn là hoạt động tín dụng truyền thống. Vì mục tiêu lợi nhuận, một trong những tiêu chí hàng đầu đặt ra đối với các tổ chức tín dụng (TCTD) là đẩy mạnh hoạt động cấp tín dụng. Trong đó, công tác thẩm định cho vay đóng một vai trò đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa quyết định đối với chất lượng tín dụng tại các ngân hàng thương mại (NHTM).
Thẩm định cho vay chính là quá trình kiểm tra, đánh giá, rà soát lại toàn bộ những vấn đề có liên quan đến phương án/dự án để đưa ra những quyết định chính xác về việc đồng ý hay từ chối cấp tín dụng cho khách hàng. Có thể nói đây chính là viên gạch đặt nền móng hình thành tất cả các mối quan hệ tín dụng và là khâu chủ đạo, đóng vai trò then chốt trong hoạt động cho vay ở các ngân hàng. Xét ở một khía cạnh khác, thẩm định còn có tác dụng rất thiết thực đối với các nhà đầu tư, các doanh nghiệp cũng như cơ quan quản lý Nhà nước. Việc thẩm định nhu cầu vay vốn sẽ giúp đánh giá chính xác hiệu quả tài chính và hiệu quả kinh tế – xã hội của việc đầu tư, ngăn ngừa và hạn chế bớt các rủi ro, tránh gây thất thoát, không thu hồi được vốn của chủ đầu tư, nhà tài trợ cũng như của toàn xã hội.
Ở Việt Nam thời gian qua, công tác thẩm định tại các NHTM vẫn còn nhiều hạn chế, báo cáo thẩm định còn sơ sài và mang nặng tính hình thức. Hậu quả là các quyết định lựa chọn đầu tư không chính xác như: cho vay các phương án/dự án có hiệu quả thấp, không trả được nợ cho ngân hàng, ngược lại có trường hợp lại bỏ qua các phương án/dự án tốt… Trong bối cảnh thị trường vốn của Việt Nam còn chưa phát triển thì hoạt động tín dụng còn mang một ý nghĩa đặc biệt: là kênh dẫn vốn chủ lực trong huyết mạch của toàn bộ nền kinh tế quốc dân. Thẩm định không tốt, dẫn đến những quyết định sai lầm trong cho vay sẽ gây lãng phí đồng vốn đầu tư cũng như chưa sử dụng và phân bổ một cách hiệu quả nhất các nguồn lực để đem lại lợi ích kinh tế cho xã hội và cho đất nước. Mặt khác, trước tình hình tỷ lệ nợ xấu đang có xu hướng gia tăng nhanh chóng như hiện nay, chất lượng tín dụng đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại mà thẩm định chính là nhân tố có ảnh hưởng sâu rộng đến các quyết định cho vay và các hệ quả của nó. Nâng cao chất lượng thẩm định là yêu cầu, đòi hỏi cấp bách đặt ra cho
tất cả các ngân hàng nói chung và Agribank nói riêng. Hơn nữa, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế diễn ra ngày càng sâu rộng, các ngân hàng Việt Nam đang đứng trước sự cạnh tranh vô cùng gay gắt và khốc liệt từ các đối thủ nước ngoài hơn hẳn về mọi mặt. Nâng cao chất lượng thẩm định là cần thiết để lựa chọn ra được những phương án/dự án vay vốn hiệu quả nhất, qua đó tăng cường khả năng cạnh tranh của các NHTM, hội nhập thành công và không bị lép vế ngay trên sân nhà.
Từ thực tiễn đánh giá chất lượng thẩm định tại các Chi nhánh trong hệ thống NHNo&PTNT Việt Nam, người viết – với tư cách là một chuyên viên trực tiếp giúp việc cho Ban Lãnh đạo thực hiện quản lý, giám sát về hoạt động tín dụng nhận thấy có khá nhiều bất cập và tồn tại trong công tác này nhưng chưa được nhìn nhận, phân tích một cách thấu đáo, khoa học. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề, tác giả đã lựa chọn đề tài “Chất lượng thẩm định tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam” làm luận văn tốt nghiệp của mình.
2. Tình hình nghiên cứu Quy trình thẩm định tín dụng
Có thể nói, tín dụng luôn là đề tài được bàn luận sôi nổi nhiều nhất khi đề cập đến lĩnh vực hoạt động ngân hàng. Đã có nhiều bài báo, công trình nghiên cứu, đề tài luận văn về chủ đề nâng cao chất lượng tín dụng tại ngân hàng như: „„Cơ sở hình thành cho một khoản vay tốt‟‟, tác giả Trần Nam Bách, Tạp chí Thị trường tài chính tiền tệ ngày 15/10/2006; „„Giải quyết tốt mối quan hệ giữa chất lượng tín dụng và tăng trưởng tín dụng ‟‟, tác giả Võ Mười, Tạp chí Thị trường tài chính tiền tệ, số 20 ngày 15/10/2009;
„„Vốn tín dụng NHTM đầu tư cho nền kinh tế đang tăng trưởng tích cực‟‟, Tiến sĩ Lê Văn Luyện, Tạp chí Thị trường tài chính tiền tệ, số 13 ngày 01/07/2009; một số khóa luận tốt nghiệp, luận văn thạc sĩ như: „„Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng ngoại thương Việt Nam‟‟của tác giả Nguyễn Hồng Ninh, „„Nâng cao chất lượng tín dụng tại NHNo&PTNT Hà Nội ‟‟ của tác giả Nguyễn Thị Kim Chi, „„Chất lượng tín dụng của ngân hàng đối với các DNVVN ‟‟ của tác giả Nguyễn Vân Anh .
nước trong thời kỳ hội nhập‟‟ của tác giả Đỗ Văn Độ, Tạp chí ngân hàng số 15, tháng 8/2007; „„Quản lý nợ xấu tại Việt Nam, kinh nghiệm quốc tế và chiến lược tối đa hóa lợi nhuận cho ngân hàng‟‟ của tác giả Minh Phương, Tạp chí Thị trường tài chính tiền tệ, số 15 ngày 01/08/2009; „„Bàn thêm về giải pháp xử lý rủi ro tín dụng của NHTM‟‟, tác giả Đinh Thị Thu Thảo, Tạp chí Thị trường tài chính tiền tệ, số 12 ngày 15/06/2010; „„Nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng tại NHTMCP Ngoại thương‟‟ tác giả Trần Tiến Chương; „„Rủi ro và quản lý rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng ‟‟ TS. Ngô Minh Châu; „„Rủi ro tín dụng và quản lý rủi ro tín dụng của các NHTM tại TP. HCM ‟‟ Tạp chí Kế toán ngày 01/06/2006 cùng rất nhiều luận văn thạc sĩ nghiên cứu về vấn đề này. Trong đó, các tác giả đi sâu vào phân tích, nghiên cứu, đánh giá rủi ro gặp phải sau khi đã ký kết hợp đồng tín dụng, tức là đã cho vay và các biện pháp phòng ngừa cũng như giải pháp hạn chế đến mức thấp nhất tổn thất cho ngân hàng.
Gần đây, xuất hiện một số nghiên cứu chuyên sâu về mảng thẩm định trong hoạt động cho vay như: „„Tìm hiểu về thẩm định tín dụng‟‟ của tác giả Hằng Nga, www. Anet.vn ngày 29/06/2010; „„Chất lượng thẩm định dự án cho vay vốn tại NHTM‟‟ tác giả Nguyễn Hùng Tiến, Tạp chí Thị trường tài chính tiền tệ, số 9 ngày 01/05/2010 ; Luận văn thạc sĩ kinh tế „„Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư trung và dài hạn tại Ngân hàng Công thương Việt Nam” của tác giả Nguyễn Anh Tuấn, “Nâng cao chất lượng thẩm định ngắn hạn đối với các DNVVN tại NHNo&PTNT Nam Hà Nội ‟‟ của tác giả Tào Tiến Tiệp… Những nghiên cứu này bước đầu đã hình thành nên một chuyên đề riêng về thẩm định tín dụng nhưng chưa đầy đủ và có hệ thống.
Các bài viết, nghiên cứu về đề tài thẩm định thời gian vừa qua chủ yếu xem xét lĩnh vực thẩm định các dự án trung, dài hạn hoặc tập trung quan tâm sâu tới lĩnh vực tài chính của dự án trong khi chưa có một nghiên cứu mang tính tổng quát, hệ thống có tính chất bao quát chung trong thẩm định cho cả các món vay ngắn hạn và trung, dài hạn cũng như những tiêu chí đánh giá chất lượng công tác thẩm định hiện nay; các nhân tố ảnh hưởng, quy trình cũng như một báo cáo thẩm định có chất lượng là như thế nào…
Có thể nói đề tài “Chất lượng thẩm định tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam” tác giả lựa chọn là một chủ đề có ý nghĩa thực tiễn vừa mang tầm vĩ mô lẫn vi mô. Một mặt đưa ra những giải pháp, chính sách hiệu quả giúp các nhà quản lý nâng cao chất lượng thẩm định nói chung đối với các phương án ngắn hạn và các dự án trung dài hạn. Mặt khác, xây dựng một quy trình thẩm định có hiệu quả, các nội dung cụ thể cần thực hiện và các nghiệp vụ thẩm định cần thiết khi tiến hành xem xét món vay đối với cán bộ tín dụng.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở phân tích đánh giá thực trạng công tác thẩm định tín dụng hiện nay tại Agribank, qua đó đề xuất một số giải pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng thẩm định của ngân hàng.
Các câu hỏi nghiên cứu được đặt ra:
Thực trạng công tác thẩm định tín dụng tại Ngân hàng ra sao ? Quy trình thẩm định đã hợp lý, khoa học và hiệu quả hay chưa ?
Các giải pháp khắc phục hạn chế và nâng cao chất lượng công tác thẩm định của ngân hàng ?
* Nhiệm vụ nghiên cứu
Nhằm đạt được những mục đích nêu trên, nhiệm vụ nghiên cứu trọng tâm của đề tài tập trung làm rõ một số nội dung sau :
– Hệ thống hóa một số lý luận chung về chất lượng thẩm định.
– Phân tích và đánh giá thực trạng chất lượng thẩm định tín dụng, làm rõ những tồn tại và yếu kém trong thời gian qua và tìm hiểu nguyên nhân gây ra thực trạng này.
– Đề xuất một số giải pháp hiệu quả và khả thi nhằm cải thiện chất lượng thẩm định.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu
Luận văn tập trung chủ yếu nghiên cứu hoạt động thẩm định tín dụng tại Agribank.
* Phạm vi nghiên cứu
– Về không gian: Tình hình thẩm định tín dụng của tất cả các Chi nhánh trong toàn hệ thống.
– Về thời gian: dẫn chứng số liệu cùng các thông tin khác từ nội bộ Ngân hàng từ các năm 2007 đến 2010.
5. Phương pháp nghiên cứu
Dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng kếp hợp với việc sử dụng phương pháp thống kê, so sánh, phân tích, nhận xét.
Từ thực trạng của ngân hàng, tìm hiểu và tham khảo thêm một số tài liệu chuyên ngành cùng ý kiến của các nhà quản lý có chuyên môn, nghiệp vụ để đưa ra những giải pháp hữu hiệu nhất nhằm nâng cao chất lượng công tác thẩm định của ngân hàng.
6. Đóng góp mới của luận văn Quy trình thẩm định tín dụng
– Hệ thống hóa một số tiêu chí đánh giá chất lượng thẩm định cùng các kinh nghiệm của một số ngân hàng trong và ngoài nước trong nghiệp vụ thẩm định.
– Đánh giá thực trạng công tác thẩm định cho vay hiện nay tại Agribank.
– Đề xuất một số kiến nghị, giải pháp mang tính thực tiễn và tính khả thi cao nhằm cải thiện và nâng cao chất lượng thẩm định trong Ngân hàng.
7. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo & phụ lục, luận văn gồm 3 chương :
Chương 1: Một số vấn đề lý thuyết và thực tiễn về chất lượng thẩm định tín dụng tại các NHTM
Chương 2: Hoạt động thẩm định tín dụng tại NHNo&PTNT Việt Nam
Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng tại NHNo&PTNT Việt Nam
CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÍN DỤNG TẠI CÁC NHTM Quy trình thẩm định tín dụng
1.1. Tín dụng ngân hàng và vai trò của hoạt động tín dụng
1.1.1. Tín dụng ngân hàng
Tín dụng xuất phát từ tiếng La tinh Creditidum, trong tiếng Anh là Credit, tiếng Pháp là Crédit (tin tưởng, tín nhiệm), theo thuật ngữ dân gian Việt Nam tín dụng có nghĩa là sự vay mượn. Thuật ngữ tín dụng xuất hiện từ khi loài người có sự phân công lao động xã hội, sản xuất và trao đổi hàng hóa phát triển. Trong quá trình sản xuất và trao đổi hàng hóa đã xuất hiện tình trạng nợ nần lẫn nhau giữa các chủ thể kinh tế và sau đó là phát sinh quan hệ vay mượn để thanh toán. Đó chính là mầm mống hình thành của tín dụng. Hiểu theo nghĩa rộng, tín dụng là một quan hệ xã hội, quan hệ vay mượn giữa các chủ thể kinh tế này với các chủ thể kinh tế khác dựa trên nguyên tắc có hoàn trả. Nói cách khác, tín dụng là sự chuyển nhượng tạm thời quyền sử dụng một lượng giá trị nhất định dưới hình thức hiện vật hay tiền tệ trong một thời hạn nhất định từ người cho vay (người sở hữu) sang người đi vay (người sử dụng) và khi đến hạn phải trả lại với một lượng lớn hơn giá trị ban đầu. Khoản giá trị dôi ra này được gọi là lợi tức tín dụng. Có thể đưa ra khái niệm tổng quát về tín dụng như sau: “Tín dụng là một quan hệ vay mượn dựa trên nguyên tắc hoàn trả (cả gốc và lãi) sau một thời gian nhất định”. [13, trang 104]
Hãy đồng hành với Luận Văn MBA88 để nhận sự phục vụ tốt nhất.
Liên hệ:
Zalo: 0923. 73. 53. 63
Mail: Thacsi888@gmail.com
Để nhận bài đầy đủ xin khách hàng ấn vào đây
